مهمترين وظايف حكمران در حكومتش

امام على عليه السلام ـ در فرمان استاندارى مصر به مالك اشتر ـ نوشت : زنهار از ريختن به ناحق خون ها؛ زيرا هيچ چيز به اندازه ريختن به ناحق خون ها خشم [خدا و مردم ]را بر نمى انگيزد و بد فرجامتر از آن نيست و در زوالِ نعمت و قطع رشته زندگى مؤثّرتر از آن نمى باشد··· .

امام على عليه السلام ـ در فرمان خود به محمّد بن ابى بكر هنگامى كه او را به حكومت مصر گماشت ـ نوشت : در نگاه و توجّه به آنها جانب برابرى را نگه دار ، تا قدرتمندان به اين طمع نيفتند كه به جانبدارى از آنان دست به ستم بگشايى و نا توانان از عدل و داد تو در برابر آنان (قدرتمندان) نوميد نشوند.

امام على عليه السلام ـ در همان فرمان ـ نوشت : آنچه براى خود و خانواده ات دوست دارى، براى توده ملّت خود نيز دوست بدار و آنچه براى خود و خانواده ات نمى پسندى براى آنان نيز مپسند؛ زيرا كه اين كار حجّت را تمامتر مى كند، و در اصلاح ملّت مؤثّرتر است.

امام صادق عليه السلام : امام على عليه السلام به عمر بن خطّاب فرمود : سه چيز است كه اگر آنها را به خاطر سپارى و به كار بندى به چيز ديگرى نياز نخواهى داشت و اگر آنها را فرو گذارى، هيچ چيز ديگرى سودت نبخشد. عمر گفت: آنها چيست اى ابا الحسن؟ فرمود: جارى ساختن حدود و كيفرها درباره خويش و بيگانه، حكم كردن بر اساس كتاب خدا در حال خشنودى و خشم و تقسيم عادلانه [بيت المال] ميان سرخ و سفيد. عمر گفت: به جانم سوگند كه كوتاه و رسا گفتى.

امام صادق عليه السلام : سه چيز است كه بر زمامدار واجب است درباره خواص و عوام رعايت كند: پاداش نيكوكار را به نيكى دادن تا رغبت مردم به كارهاى نيك افزون شود، پوشاندن گناهان بدكار تا توبه كند و از گمراهى و انحراف خود برگردد و ايجاد الفت ميان همه آنان از طريق احسان و رعايت انصاف و داد.

امام صادق عليه السلام : براى حكمرانان پسنديده نيست كه در سه كار كوتاهى ورزند: حفظ مرزها، رسيدگى به مظالم و حقوق پايمال شده مردم و انتخاب افراد شايسته براى كارهاى خود.