مقدمه

شناخت اجمالى امام عليه السلام
ششمين امام شيعيان حضرت جعفر بن محمد الصادق عليه السلامدر تاريخ هفدهم ربيع الاوّل سال هشتاد و سه هجرى به دنيا آمد. پدر بزرگوارش وى امام باقر عليه السلام و مادر گراميش فاطمه دختر قاسم بن محمد بن ابى بكر است مادر گراميش را مورخان اينگونه معرفى كرده اند: فاطمه امّ فروه از تمامى زنان دوران خويش با تقواتر و پروا پيشه تر بود.
امام صادق عليه السلام مدت سى و يك سال در كنار پدر بزرگوارش خود زندگى كرد و در سال 114 هجرى قمرى كه امام باقر عليه السلاموفات يافت بار سنگين و با عظمت امامت را بدوش كشيد و در اين مدت با توجه به فرصتى كه در اثر پايان دوران خلافت ننگين امويان و استحكام نيافتن خلافت شوم عباسيان براى آن حضرت پيش آمده بود معارف الهى و احكام اسلامى را به بهترين شيوه پراكند و شاگردان با فضيلت و دانشمندان بنامى را پروراند. آن حضرت در مدت عمر خويش با خلفاى زيادى معاصر بود كه به ترتيب عبارتند از: هشام بن عبدالملك، وليد، يزيد بن وليد، ابراهيم بن وليد، مروان بن محمد از بنى اميّه و سفاح و منصور از بنى عباس.
امام صادق عليه السلام پس از سى و چهال سال امامت و تلاش بى وقفه در راه احياى اسلام و معارف اصيل آن با بجاى نهادن ميراثى گرانقدر از احاديث و پرورش شاگردانى بسيار در سال 148 هجرى قمرى در سن 65 سالگى توسط منصور عباسى به وسيله انگورى زهر آلود مسموم شد و در روز 25 شوال به شهادت رسيد، بدن مباركش در قبرستان بقيع در كنار قبر پدر بزرگوارش و جدّ گراميش به خاك سپرده شد.
اكنون خوشه اى از خرمن علوم و قطره اى از درياى فضيلت او كه در چهل رفتار وى تجلى كرده است به عاشقان ولايت و رهروان راه هدايت تقديم مى شود اميد كه چراغى فرا راه زندگى همگان باشد. انشاء اللّه

امام سجاد عليه السلام فرمود:
أَلا وَ اِنَّ أَبْغَـضَ النـّاسِ اِلَـى اللّه ِ
مَن يَقْتَدى بِسُنَّةِ اِمامٍ وَ لايَقتَدى بِأعمالِهِ.
هشدار كه منفورترين مردم نزد پروردگار، كسى است كه شيوه
امامى را پيروى كند ولى از سيره عملى او پيروى ننمايد.

براى «چگونه بودن» نياز به الگو داريم و نقش الگو در تربيت چنان روشن است كه نيازى به بيان و توضيح نيست.
آنچه در اين الگو گيرى و اسوه يابى و تأسى به اخلاق اولياء الهى كارساز است، آشنايى با جزئيّات صفات و رفتار آن حضرات است، نه كلّيات. خوشبختانه در كتب حديث و سيره، نمونه هاى رفتارى پيامبر و امامان بصورت ريز و جزئى آمده است كه آشنايى با آنها بسيار سودمند است و گامى جهت خودسازى و تعالى بخشيدن به جامعه است.
انسان در ديد ژرف نگر اسلام، بيابانگردى سرگردان و گمگشته اى در تاريكزار زندگى نيست. او كشتى شكسته اى شوربخت و نا اميد و اسير موجهاى بيم زا و هراس آفرين نمى باشد.
بلكه موجودى مسؤول است كه با مقصد و مقصودى مشخص، با زاد و توشه اى كامل و راهنمايانى درونى و برونى به سفرى پرداخته كه از صحراى عدم آغاز مى شود و تا بار يافتن به لقاء الهى ادامه دارد.
تمامى نيروهاى خلقت، انسان را در اين سفر صادقانه يارى مى كنند و خدا با لطف بيكران خويش به هدايت او از راههاى گوناگون پرداخته است و بهترين جايگاه جاودانه را در سراى آخرت براى او مهيا كرده است.
انسان براى به دست آوردن نيك بختى خويش و سعادتمندى جامعه و رضايت خداوند بايد در طول اين سفر چگونه زيستن را بياموزد و اين آموزه ها را در زندگى خويش بكار گمارد.
اسلام عزيز براى پاسخ گويى بدين سؤال بسيار اساسى دو شيوه را دنبال نموده است:
الف: بيـان احـكام و دستـورهاى زنـدگى از آغاز تـا فـرجام
ب: ارائه الگوهاى تربيتى و نمونه هاى عينى كمال
بر اساس همين شيوه دوم در قرآن مجيد بارها از پيامبران و ديگر انسانهاى والا سخن به ميان آمده است، و از جنبه هاى الگويى آنان ستايش شده تا ديگران نيز به آنان تأسى بجويند.
در مكتب حياتبخش تشيع(اسلام راستين) معرفى اين الگوهاى الهى گسترده تر است و پيشوايان معصوم كه بهترين اسوه ها و الگوهاى زندگى هستند فرا روى چشمان باز و دلهاى آگاه قرار دارند تا آنانكه مسئوليت الهى و رسالت انسانى خويش را درك كرده اند و تصميم براى رسيدن به چكادهاى فرازمند فضيلت و كمال دارند با درس گرفتن از آنان زيستنى شرافتمندانه كه سعادت دنيا و آخرت را تأمين مى كند در پيش گيرند.
در راستاى اين هدف و براى معرفى سيره عملى و پيامبر صلي الله عليه و آله و اهل بيت معصوم او عليهم السلام گروهى از فضلاء و شيفتگان اهلبيت در حوزه علميه قم گرد هم آمده و در گستره كتابهاى بسيارى دست به تحقيق وسيعى زده اند كه بخواست خداوند مجموعه ارزشمندى را به زودى تقديم امت اسلامى خواهند نمود.
آشكار است كه در اين مجموعه تنها احاديثى كه بيانگر يك شيوه مستمر و عملى مداوم در زندگى معصومين عليهم السلامباشد آورده مى شود.
اكنون به عنوان نمونه اى از درياى مواج و گرانقدر روايات، چهل حديث از سيره هريك از معصومين عليهم السلام به پيشگاه امّت اسلامى عرضه مى شود. اميد كه همه ما را چراغ راه و ره توشه سفرى باشد براى رسيدن به سعادت دنيا و نيك بختى آخرت.

* * *

در اين چهل حديث، با گوشه اى از اخلاقيات و سيره سازنده و الهام بخش ششمين امام و پيشواى شيعيان، حضرت امام صادق عليه السلامآشنا مى شويم. به اين اميد كه آشنايى با سيره صادقى، امّت ما بويژه جوانان جامعه را با گوهر تقوا و سرمايه هاى كمال و معنويت و اخلاق اسلامى مأنوس سازد و راهِ پيروى از آن «اسوه فضايل» را هموارتر كند.

نمایش منبع

چهل حدیث « سیره صادقی » علیه السلام