احادیث امام صادق علیه السلام6388 حدیث

امام صادق عليه السلام : اگر ديدى كه يكى از دو لنگه در، زلفين . دارد، آيا گمان مى برى آن زلفين بى خود و بى جهت نصب شده است؟ نه ، بلكه بى شكّ پى مى برى كه تعبيه شده تا با لنگه ديگر جفت و بسته شود . لذا لنگه ديگر را فراهم مى آورى تا از اجتماع آنها سودى حاصل شود . به همين صورت است، وجود حيوان نر . گويى فردى از يك جفت است كه براى فردِ ماده مهيّا شده است . پس نر و ماده با هم جفت مى شوند، زيرا كه دوام و بقاى نسل در اين است . هلاك و نوميد و نگون بخت بادا اين مدّعيان فلسفه ! چگونه ديده دلشان، اين آفرينش شگفت را نمى بيند چندان كه وجود تدبير و آگاهى و قصد را در آن انكار مى كنند؟

امام صادق عليه السلام : چه زشت است كه آدمى در مُلك خداوند، هفتاد يا هشتاد سال زندگى كند و از نعمتهاى او بخورد، اما خداى را چنان كه بايد نشناسد!

امام صادق عليه السلام : اى مفضّل! در افعالى چون خوردن و··· كه در وجود انسان نهاده شده است بينديش.اگر قرار بود انسان از روى آگاهى به نيازهاى بدنش، به خوردن غذا مبادرت مى ورزيد، و در نهاد او انگيزه اى وجود نداشت كه او را به اين كار ناچار سازد، بي گمان در خوردن غذا تنبلى و سستى مى ورزيد ، چندان كه بدنش فرسوده مى شد و از ميان مى رفت .

امام صادق عليه السلام ـ به مفضل بن عمر ـ : اى مفضّل ! درباره كارهايى چون خوردن و خوابيدن و ··· كه در وجود انسان نهاده شده است بينديش . اگر انسان [تنها] با انديشيدن به نيازش به آسودگى بدن و تجديد قوا به سوى خواب مى رفت، چه بسا كه در اين كار سنگينى و تنبلى مى كرد تا جايى كه بدنش فرسوده و نابود مى شد .

امام صادق عليه السلام ـ به مفضل بن عمر ـ : اى مفضّل! در اين معدنها و گوهرها و كانيهاى گوناگونى كه از آنها استخراج مى شود، بينديش ؛ كانيهايى چون گچ و آهك و زرنيخ . و مُرتَك (مردار سنگ) و تونيون و جيوه و مس و سرب و نقره و طلا و زبرجد و ياقوت و زمرّد و انواع سنگها و نيز زفت (قير طبيعى) و موميا و گوگرد و نفت و ديگر چيزهايى از اين دست، كه مردم به وسيله آنها نيازهايشان را بر طرف مى سازند . آيا بر هيچ خردمندى پوشيده است كه همه اين ذخاير در دل اين زمين براى انسان اندوخته شده است، تا آنها را استخراج كند و به كارشان بزند؟ سپس چاره انديشيهاى حريصانه و آزمندانه مردم براى ساختن اين كانيها به جايى نرسيد ؛ كه اگر آنها در كوششِ خود، براى دست يافتن به دانش ساختن اين مواد موفّق مى شدند، بي گمان در دنيا چندان طلا و نقره زياد مى شد كه از نظر مردم مى افتاد و ارزش خود را از دست مى داد .

امام صادق عليه السلام : اگر خواهى كه به گستردگى حكمت آفريدگار، و ناچيزى دانش آفريدگان پى برى، به انواع ماهيهاى درياها و جنبندگان آبى و صدفها و ديگر انواع و اصناف [جانوران دريايى ]بنگر كه به شماره نيايند و منافع آنها جز اندك، اندك شناخته نشوند، مردم [در آينده] با ابزارها و وسايل نو پديد، به آنها پى مى برند .

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه: خدايت را به چه شناختى؟ ـ فرمود : به درهم شكستن تصميم و برهم خوردن خواست و اراده . تصميم گرفتم و تصميمم را درهم شكست، و اراده كردم اما اراده ام را برهم زد .

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به مفضّل كه عرض كرد : مولاى من ! عده اى مى گويند آفرينش كار طبيعت است ـ فرمود : از آنان بپرس كه آيا اين طبيعت داراى علم است و توانايى انجام چنين كارهايى را دارد يا نه ؟ اگر جواب دهند كه آرى علم و قدرت دارد ، در اين صورت چه چيز مانع از آنها مى شود كه آفريدگار را اثبات كنند (چرا به وجود آفريدگارى با اين خصوصيات قايل نباشند)؟؛ زيرا طبيعت ساخته و آفريده اوست . اگر گفتند كه طبيعت اين كارها را بدون آگاهى و قصد انجام مى دهد ، با توجه به اين كه در كارهاى آن درستى و حكمت (اتقان) مشاهده مى كنى معلوم مى شود كه اين فعل (طبيعت) كار آفريدگار حكيم است و آنچه را كه آنان طبيعت مى نامند همان قانونى است كه خداوند در آفرينش و عالم هستى جارى كرده است .

امام صادق عليه السلام : طبيعيون مى گويند : طبيعت هيچ كار بى معنا و هدفى نمى كند و از محدوده طبيعت هر شى ء فراتر نمى رود . مى گويند حكمت [موجود در طبيعت ]گواه اين مطلب است . [در پاسخ بايد ]از آنها پرسيده شود : چه كسى اين حكمت را به طبيعت داده و آن را از حدود اشياء آگاه كرده ، به طورى كه از آن فراتر نمى رود ؟ اين نكته اى است كه خردها پس از آن همه تجربه، از درك آن درمانده اند . آنها كه براى طبيعت حكمت (دانش) و توانايى بر انجام چنين كارهايى را لازم مى شمارند، در حقيقت به وجود آنچه انكارش مى كنند اعتراف كرده اند ؛ زيرا اينها صفات خالق است. و اگر بگويند كه حكمت و قدرت را فعلِ طبيعت نمى دانند، اين خود طبيعت است كه ندا در مى دهد: كار ، كار آفريدگارى حكيم مى باشد.

امام صادق عليه السلام : اگر هر چيز بر بهايم مبهم و پوشيده مانَد چهار امر بر آنها پوشيده نيست : آگاهى از اين كه آفريدگارى دارند، و آگاهى از طلب روزى و··· .