میزان الحکمه ج13

نقش هديه در ايجاد محبّت و دوستى

حرام بودن هديه دادن به كارگزاران حكومتى

نهى از پذيرفتن هديه مشرك

تشويق به پذيرفتن هديه

انواع هديه

بهترين هديه

پس گرفتن بخشش

آداب هديه دادن

هديه كردن به اماكن متبرّكه

پيرى و فرتوتى

آنچه در هنگام پيرى انسان جوان مى شود

آنچه موجب پيرى و فرتوتى مى شود

عوامل نابود كننده

حرمت به نابودى افكندن خود

بلند همّتى

نقش همّت در شرافت

آنچه سزاوار اهتمام است

كسانى كه به اوج همّت و خواست خود مى رسند

عاليترين همّت ها

نتايج بلند همّتى

همّت زيركان

كوتَه همّتى

هر كه همّتش شكمش باشد

كسى كه همّتش دنيا باشد

خطر هوى و هوس

خطر شهوت ها

خطر لذّت ها

هوس ، الهه اى است پرستيده

هوس، به كور دلى فرا مى خواند

آغاز و فرجام هوس

شهوت پرست ، بيمارْ دل است

پرهيز از بندگى شهوت

پرهيز از شهوت هاى نهانى

پيروى از هوس

مخالفت با هواىِ نفْس

جنگيدن با هواىِ نَفْس

هدايت در گرو مخالفت با شهوت است

چيرگى هوس بر خرد

چيرگى خرد بر هوس

قويترين مردم كسى است كه بر هوس خود پيروز شود

آنچه شهوت را ناتوان مى كند

آنچه خرد را تقويت مى كند

برترين طاعت ها ترك شهوت هاست

هر كه بر شهوت خود غلبه كند خردش آشكار شود

چيره بر شهوت اختياردار نفْس خود است

هر كه بر هوس خود چيره شود دنيا ناگزير و ذليلانه سوى او آيد

ارث

موانع ارث

ميراث پيامبران

پارسايى

ثمره پارسايى

نقش پارسايى در عبادت

تفسير پارسايى

پارسا

پارساترين مردم

وزير

بدترين وزيران

وزيران و دستياران اخلاق

ترازوى [سنجش] اعمال

كسانى كه برايشان ترازو[ى اعمال] برپا نمى شود

وسوسه در عقايد

پرهيز از وسواس در وضو و نماز

علاج وسواس

گذشت خداوند از وسوسه

سفارش هاى خداوند به موسى عليه السلام

سفارش هاى خداوند به عيسى عليه السلام

سفارش هاى خضر به موسى عليهما السلام

سفارش هاى خداوند به محمّد صلى الله عليه و آله

سفارش هاى رسول خدا صلى الله عليه و آله

الف ـ سفارش هاى آن حضرت به فرزند بزرگوارش حسن عليه السلام

ب ـ سفارشهاى آن حضرت به فرزند بزرگوارش حسين عليه السلام

ج ـ سفارشهاى آن حضرت به حسن و حسين عليهما السلام

د ـ سفارشهاى آن حضرت به مسلمانان

سفارش هاى آن حضرت به هنگام وفات

سفارش هاى امام زين العابدين عليه السلام

سفارش هاى امام باقر عليه السلام

سفارش هاى امام صادق عليه السلام

سفارش هاى امام كاظم عليه السلام

سفارش هاى امام جواد عليه السلام

سفارش هاى امام عسكرى عليه السلام

وصيّت

روش وصيّت كردن

نهى از ضرر زدن و ظلم و حق كشى در وصيّت

وصىّ خود باش

فروتنى

تعريف فروتنى

بزرگى كه فروتنى كند

آداب فروتنى

هر كه به خاطر توانگرىِ توانگر در برابر او فروتنى كند

نشانه هاى فروتنى

ثمره فروتنى

فروتنى و رفعت

آنچه در راه رسيدن به فروتنى كمك مى كند

وضو

حكمت وضو

آثار وضو

بى مِهرى

فضيلت دائم الوضو بودن

تجديد وضو

وضوى رسول خدا صلى الله عليه و آله

ميهن دوستى

دفاع از ميهن

غربت و وطن

بدترين وطن ها

وعده خدا حق است

وعده، دَين است

وعده، يكى از دو بندگى است

وعده هايى كه شايسته نيست داده شود

نكوهش خُلف وعده

نقش پند و اندرز در حيات دل

اندرز خواهى

انواع اندرز دهنده ها

در هر چيزى پندى است

رساترين پند

اندرزهاى خداوند

اندرزهاى عيسى عليه السلام

اندرزهاى پيامبر صلى الله عليه و آله

اندرزهاى امام على عليه السلام

اندرزهاى امام حسن عليه السلام

اندرزهاى امام حسين عليه السلام

اندرزهاى امام زين العابدين عليه السلام

اندرزهاى امام باقر عليه السلام

اندرزهاى امام صادق عليه السلام

اندرزهاى امام كاظم عليه السلام

اندرزهاى امام رضا عليه السلام

اندرزهاى امام جواد عليه السلام

اندرزهاى امام هادى عليه السلام

اندرزهاى امام عسكرى عليه السلام

هر كه به گوينده اى گوش سپارد او را پرستيده است

آداب اندرز دادن

واعظ درونى

هر كه را واعظى درونى نباشد

كسى كه از اندرز سود نمى برد

پند گوىِ پند ناپذير

ترغيب به پرتو گرفتن از پند گوىِ پند نيوش

دعوت عملى

شايسته هاى پند گرفتن

توفيق

توفيق و وا گذارى

آنچه از توفيق به شمار مى آيد

آنچه موجب توفيق مى شود

وفادارى

بى وفاترين مردم

وقار

وقار داشتن مؤمن

عوامل وقار

آنچه از متانت منشعب مى شود

وقف

تقوا

سفارش خداوند به تقوا

سفارش هاى امام على عليه السلام به تقوا

تقوا، فاخرترين جامه هاست

تقوا، دژى است تسخير ناشدنى

تقوا، كليد صلاح و پاكى است

تقوا، كليد هدايت است

تقوا، كليد كرامت است

تقوا، داروى دل هاست

تقوا، محكم ترين دستگيره

نقش تقوا در پذيرش اعمال

هركه از خدا پروا كند، خداوند براى او راه نجاتى قرار دهد

تقوا پيشگان

ويژگى هاى تقوا پيشگان

آنچه تقوا مى آورد

آنچه مانع تقوا مى شود

حقّ تقوا

تفسير تقوا

عصاره تقوا

با تقواترين مردم

پيشواى پرهيزگاران

فرجام نيك از آن پرهيزگاران است

تقيّه

مواردى كه تقيّه در آنها جايز است

نهى از پا فراتر نهادن از موارد تقيّه

مواردى كه تقيّه جايز نيست

توكّل

تفسير توكّل

توكّل كنندگان

آنچه باعث توكّل مى شود

نتيجه توكّل

توكّل و كارسازى امور

آداب توكّل

روى آوردن به خدا

روى آوردن به غير خدا

درجات توكّل

اطمينان به خود

تولّد

ارزش فرزند

فتنه فرزند

دوست داشتن فرزند

كودكى كردن با كودكان

فرزند شايسته

فرزند ناشايست

نهى از دوست نداشتن دختران

تشويق به رعايت عدالت ميان فرزندان

تشويق به نيكى كردن به پدر و مادر

ترغيب به نيكى به پدر و مادر و اطاعت از آنان هرچند بد باشند

ترغيب به نيكى كردن به پدر و مادر بعد از مرگ آنان

بهشت، زير پاى مادران است

آزردن پدر و مادر

نافرمانى پدر و مادر

از جمله نافرمانى پدر و مادر

حقّ پدر بر فرزند

فرزند و دارايى او از آنِ پدر اوست

حقّ فرزند بر پدر

تربيت فرزند

بى احترامى به فرزند

اولو الامر

عوامل روى كار آمدن زمام داران نابكار

زمام داران دادگر

زمام داران ستمگر

شريك بودن زمام داران در ستم كارگزارانشان

وظايف شخصى حكمران

مهمترين وظايف حكمران در حكومتش

حكمران بايد مهربان و نرمخو باشد

حكمران وظيفه دارد رضايت توده مردم را فراهم آورد

آنچه بايد حكمران در استخدام كارگزاران رعايت كند

آنكه حكمران نبايد به كارش گمارد

هركه بى لياقت بالا برده شود

آنكه زمامدار بايد ريشه اش را قطع كند

لزوم رسيدگى حكمران به كارهاى كارگزاران

نهى از گماشتن حاجب

لزوم رسيدگى به كار خراج

نهى شدن حكمرانان از بخشش اموال مسلمانان

پرداخت بدهى تنگ دست به عهده حكمران است

كارهايى كه حكمران بايد شخصاً انجام دهد

وجوب توجّه حكمران به مستضعفان

ويژگى هاى دوستان خدا

نوميدى

نتايج قطع اميد كردن از آنچه مردم دارند

تشويق به سرپرستى يتيمان

خوردن مال يتيم

علّت تحريم خوردن مال يتيم

يتيمان آل محمّد صلى الله عليه و آله

يقين

يقين ، سرآمد دين است

يقين، پايه ايمان است

يقين، كمياب ترين چيز است

يقين، عبادت است

يقين، برترين عبادت است

هدف نهايى ايمان، يقين يافتن است

فاصله ميان ايمان و يقين

ايمان در دل است و يقين خطوراتى است

علم اليقين

حقّ اليقين

تفسير يقين

نشانه هاى اهل يقين

يقين مؤمن در كردار او نمايان است

عوامل تباه كننده يقين

سستى يقين

كسى كه يقين سودش ندهد

1 ـ شكيبايى:

2 ـ اخلاص:

3 ـ زهد:

4 ـ توكّل:

5 ـ خشنود بودن:

6 ـ سبك شمردن مصيبت ها:

7 ـ بهشت:

شاخه هاى يقين

افزايش يافتن يقين