مقدمه

مقدمه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 0

يا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُوا اِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ اِلى اَجَلٍ مُسَمَّىً فَاكْتُبُوهُ.
حديث
اى كسانى كه ايمان آورديد هنگامى كه به يكديگر قرض الحسنه داديد تا زمان معيّن پس آنرا بنويسد.



قرض الحسنه سنّتى اسلامى است كه اقتصاد را در خدمت عقيده مى گيرد.
قرض الحسنه تجلّى حاكميّت ارزشهاى اخلاقى و مبانى عقيدتى بر سودجوئيهاى اقتصادى است.
قرض الحسنه نوعى ايثار است و ربا يكى از انواع پليد استثمار. قرض الحسنه همان اندازه ارزشمند است كه ربا ضدّ ارزش، قرض الحسنه وام دادن بخداست و كدام مؤمن است كه از وام دادن به خدا احساس ترديد و يا پشيمانى نمايد؟
سوء استفاده از اين سنّت اصيل قرآنى هرگز نمى تواند بهانه اى براى گريز و احيانا برخورد با اين مستحّب قطعى اسلام باشد.
آنچه در پيش داريد چهل حديث گرانبها در باب اين دستور مقدّس الهى است كه ابعاد مختلف قرض الحسنه مثل: اهميّت ـ ثواب ـ كراهت قرض گرفتن بى مورد و لزوم سرعت در پرداخت و ... را مورد توجّه قرار داده است.
باشد كه برادران و خواهران ايمانى در پرتو انوار گفتار معصومين عليه السلام زندگى را از معنويّت و ايثار سرشار سازند و اين سنّت مذهبى را در جامعه بزرگ اسلامى با اهداف و شيوه هاى خداپسندانه آن، احيا نمايند.
قم ـ محمود شريفى
11 ذيقعده 1416 روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و 12 فروردين 1375 روز جمهورى اسلامى

نوشته روى درب بهشـت

صفحه اختصاصي حديث و آيات 1 قالَ الصّادِقُ عليه السلام: عَلى بابِ الْجَنَّةِ مَكْتُوبٌ: اَلْقَرْضُ بِثَمانِيَةَ عَشْرٍ وَالصَّدَقَةُ بِعَشْرَةٍ … حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: بر درب بهشت نوشته شده است: قرض دادن هيجده برابر پاداش دارد و صدقه ده برابر.

پاداش يـك درهـم قـرض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 2 عَنْ الْبَراءِ بْنِ عازِبٍ رَضِىَ اللّهُ عَنْهُما قالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آلهيَقُولُ: مَـنْ مَنَحَ مَنـيحَةَ لَبَنٍ، اَوْوَرَقٍ، اَوْهَـدى زُقـاقا كانَ لَهُ مِـثْلُ عِـتْقِ رَقَبَةٍ. حديث

براء بن عازب مى گويد: از پيامبر خدا صلي الله عليه و آلهشنيدم كه فرمود: كسى كه گوسفند يا شتر را به ديگرى دهد تا از شيرش استفاده كند و سپس برگرداند، يا يكدرهم قرض بدهد، يا گمشده اى را راهنمائى نمايد خداوند متعال پاداش آزاد كردن بنده اى را به او خواهد داد.

مقام وام دهنده

صفحه اختصاصي حديث و آيات 3 عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: ... وَمَـنْ اَقْرَضَ اَخاهُ الْمُـؤْمِنَ بِـكُلِّ دِرْهَمٍ اَقْرَضَهُ وَزْنَ جَبَلِ اُحُدٍ وَجَـبَلَ رِضْـوانٍ وَطُورِ سَيْـناءَ حَسَنـاتٍ. فَاِنْ رَفَقَ بِهِ فِـى طَلَبِهِ يَعْبَـرُبِهِ عَلَى الصِّراطِ كَالْبَرْقِ الْخـاطِفِ الّـلامِعِ بِغِيْـرِ حِسابٍ وَلاعَذابٍ. حديث

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آلهنقل شده كه فرمود: كسى كه به برادر مسلمان خود قرض دهد، در برابر هر درهمى كه قرض داده هم وزن كوه احد و كوه رضوان و كوه سينا، حسنات خواهد داشت. و اگر براى وصول آن مدارا كند، از پل صراط همچون برق جهنده بدون حساب و عذاب خواهد گذشت.

مقايسه پاداش قـرض با كـارهاى ديگر

صفحه اختصاصي حديث و آيات 4 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلصَّدَقَةُ بِعَشْرَةٍ، وَالْقَرْضُ بِثَمانِيَةَ عَشْرٍ، وَصِلَةُ الاْءخْوانِ بِعِشْرِينَ، وَصِلَةُ الرَّحِمِ بِاَرْبَعَ وَ عِشْرِيْنَ. حديث

پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: صدقه ده، قرض هيجده، ارتباط با برادران دينى بيست و صله رحم بيست و چهار حسنه دارد.

رابـطه قـرض و زكات

صفحه اختصاصي حديث و آيات 5 عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: اَلْقَرْضُ الْواحِدِ بِثَمانِيَةَ عَشْرٍ وَاِنْ ماتَ اُحْتُسِبَ بِها مِنَ الزَّكاةِ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: ثواب قرض دادن هيجده برابر خواهد بود و چنانچه قرض دهنده بميرد، قرض او زكاتش محسوب مى شود.

قـرض الحسنه و آخـرت

صفحه اختصاصي حديث و آيات 6 عَنِ الرِّضا عليه السلام: وَاِذا ماتَ رَجُلٌ وَلَهَ دَيْنٌ عَلى رَجُلٍ فَاِنْ اَخَذَهُ وارِثُهُ مِنْهُ فَهْوَلَهُ وَ اِنْ لَمْ يُعْطِهِ فَهُوَ لِلْمَيِّتِ فِى الآخِرَةِ. حديث

امام رضا عليه السلام فرمود: وقتى شخصی طلبکار از دنيا برود، چنانچه وارث طلب را بگيرد، مال اوست و اگر داده نشود در آخرت به مرده و صاحب اصلى مال تعلّق مى گيرد.

بـرترى پـاداش قرض‏الحسنه بر صدقه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 7 عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: رَاَيْتُ لَيْلَةً اُسْرِىَ بى عَلى بابِ الْجَنَّةِ مَكْتُوبا اَلصَّدَقَةُ بِعَشْرِ اَمْثالِها وَالْقَرْضُ بِثَمانِيَةَ عَشْرٍ، فَقُلْتُ: يا جَبْرَئِيلُ مابالُ الْقَرْضِ اَفْضَلُ مِنَ الصَّدَقَةِ؟ قالَ: لِأنَّ السّائِلَ يَسْأَلُ وَعِنْدَهُ، وَالْمُسْتَقْرِضُ لايَسْتَقْرِضُ اِلاّ مِنْ حاجَةٍ. حديث

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: شبى كه به معراج برده شدم، ديدم كه روى درب بهشت اين چنين نوشته شده بود: صـدقه ده برابر پـاداش دارد و قرض الحسنه هيجده برابر. به جبرئيل گفتم: چرا قرض الحسنه برتر از صدقه است؟ گفت: چـون قـرض گيـرنده همـيشه بخـاطر نيـازش وام مى گـيرد، ولـى سـائل تقـاضاى كـمك مى كـند اگـرچه بـى نيـاز بـاشـد.

قـرض الحسنه و صـدقه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 8 عَنْ عَبْدِاللّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ اَنَّ النَّبِىَّ صلي الله عليه و آله قالَ: كَلُّ قَرْضٍ صَدَقَةٌ. حديث

عبدالله بن مسعود از پيامبر گرامى صلي الله عليه و آله نقل كرده كه فرمود: هـر قـرضى پيـش خـدا، صدقـه محسـوب مى گـردد.

مقايسه قـرض الحسنه با صـدقه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 9 وَعَنْ عَبْدِاللّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِىَ اللّه عَنْهُ اَنَّ النَّبِىَّ صلي الله عليه و آله قالَ: مـا مِـنْ مُسْـلِمٍ يُقْرِضُ مُسْلِما قَرْضا مَرَّةً اِلاَّ كانَ كَصَدَقَتِها مَرَّتَيْنِ. حديث

عبدالله بن مسعود از پيامبر صلي الله عليه و آله نقل كرده كه فرمود: هر مسلمانى مالى را يكبار قرض دهد، مثل اين است كه همان مال را دوبار صدقه داده است.

ملاك برترى قـرض الحسنه از صدقه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 10 قالَ الصّادِقُ عليه السلام: مَـكْتُوبٌ عَلى بابِ الْجَـنَّةِ: اَلصَّـدَقَةُ بِعَـشْرَةٍ وَالْقَـرْضُ بِـثَمانِيَةَ عَشْرٍ، وَاِنَّما صارَ الْقَرْضُ اَفْضَلَ مِنَ الصَّدَقَةِ لاَِنَّ الْمُسْتَقْرِضَ لايَسْتَقْرِضُ اِلاّ مِنْ حاجَةٍ، وَقَدْ يَطْلُبُ الصَّدَقَةَ مَنْ لايَحْتاجُ اِلَيْها. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: بر درب بهشت نوشته شده است: صدقه ده حسنه و قرض الحسنه هيجده حسنه دارد. علّت اينكه قرض برتر از صدقه است اينست كه قرض گيرنده هميشه از روى نياز قرض مى گيرد؛ ولى صدقه گيرنده، گـاهى بـدون ايـنكه نيـاز داشته باشد خـواهان صـدقه مى شود.

برترى وام‏دادن از بخشش

صفحه اختصاصي حديث و آيات 11 سَمِعْتُ اَباعَبْدِاللّهِ عليه السلاميَقُولُ: لاََنْ اُقْرِضَ قَرْضا اَحَبُّ اِلَىَّ مِنْ اَنْ اَصِلَ بِمِثْلِهِ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: مــالى را كـه قـرض بـدهـم، بـيشـتر دوسـت دارم تـا آن را بـبـخشـم.

شـتاب در دادن قـرض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 12 عَنْ اَمِيرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: وَ اغْتَـنِمْ مَنِ اسْتَـقْرَضَـكَ فِى حالِ غِنـاكَ لِـيَجْعَـلَ قَـضاءَهُ لَـكَ فِى يَوْمِ عُسْرَتِكَ. حديث

از اميرالمؤمنين عليه السلامنقل شده كه فرمود: و غنـيمت بــدان كسـى را كه در زمـان بى نــيازيت از تــو وام بـخـواهد تا در روز تنـگدسـتى تـو، به تـو پـس دهــد.

محبوبيّت قـرض دادن

صفحه اختصاصي حديث و آيات 13 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله : اَلْفُ دِرْهَمٍ اُقْرِضُها مَرَّتَيْنِ اَحَبُّ اِلَىَّ مِنْ اَنْ اَتَصَدَّقَ بِها مَرَّةً. حديث

پيامبـر اكـرم صلى الله عليه و آله فرمود: هزار درهـم را اگر دوبار قرض بدهم، بيشتر دوست دارم از اينكه آن را يـكمرتـبه بـعنوان صـدقه بپـردازم.

قرض سنّت جاودان

صفحه اختصاصي حديث و آيات 14 فِى خَبَرٍ طَويِلٍ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام قالَ: اَمَّا الْوُجُوهُ الْأرْبَعَةُ (الَّتِى يَلْزِمُهُ فِيها النَّفَقَةُ مِنْ وُجُوهِ اصْطِناعِ الْمَعْرُوفِ) فَقَضاءُ الدَّيْنِ، وَالْعارِيَةُ، وَالْقَرْضُ وَاِقْراءُ الضَّيْفِ واجِباتٌ فِى السُّنَّةِ. حديث

امام صادق عليه السلامدر روايتى طولانى و مفصّل فرمود: امّا انواع چهارگانه خير عبارتند از:
1 ـ پرداخت بدهى
2 ـ عاريه دادن
3 ـ قرض دادن
4 ـ مهمانى دادن، كه اينها در سنّت واجب است.

وام با قصد قربت

صفحه اختصاصي حديث و آيات 15 قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: ما مِنْ مُسْلِمٍ اَقْرَضَ مُسْلِما قَرْضا يُريدُ وَجْهَ اللّهِ اِلاّ اُحْتُسِبَ لَهُ اَجْرُها بِحِسابِ الصَّدَقَةِ حَتّى تَرْجِعَ اِلَيْهِ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: هيـچ مسـلمانى نبـاشـد كه به مسـلمان ديگرى بخاطر خدا قـرض دهـد، جـز آنكه خـداوند هر روز ثـواب صـدقـه دادن آن را به حـساب وى ثبت كـند تـا زمانـى كه آن مـال بـه او بـاز گردد.

وظيفه توانمند در رابـطه با وام

صفحه اختصاصي حديث و آيات 16 قالَ النَّبِىُ صلي الله عليه و آله: مَنِ احْتاجَ اِلَيْهِ اَخُوهُ الْمُسْلِمُ فِى قَرْضٍ وَهُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَلَمْ يَفْعَلْ، حَرَّمَ اللّهُ عَلَيْهِ رِيْحَ الْجَنَّةِ. حديث

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه برادر مسلمان و نيازمندش از او تقاضاى قرض الحسنه بكند و او با اينكه توانائى دارد، خواسته او را تأمين ننمايد خداوند او را از بوى بهشت محروم خواهد ساخت.

نتـيجه قـرض الحسنه

صفحه اختصاصي حديث و آيات 17 رُوِىَ عَنْ فِقْهِ الِّرضا عليه السلام: اَنَّ اَجْرَ الْقَرْضِ ثَمانِيَةَ عَشَرَ ضِعْفا مِنْ اَجْرِ الصَّدَقَةِ لاَِنَّ الْقَرْضَ يَصِلُ اِلى مَنْ لايَضَعُ نَفْسَهُ لِلصَّدَقَةِ لاَِخْذِ الصَّدَقَةِ. حديث

از كتاب فقه الرضا عليه السلامنقل شده كه امام هشتم فرمود: پاداش وام دادن هيجده برابر بيش از صدقه است زيرا قرض الحسنه باعث مى شود كه شخص به گرفتن صدقه دچار نشود.

درود فرشتگان بر وام دهنده

صفحه اختصاصي حديث و آيات 18 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَقْرَضَ مُؤْمِنا قَرْضا يَنْتَظِرُبِهِ مَيْسُورَهُ كانَ مالُهُ فِى زَكاةٍ وَ كانَ هُوَ فِى صَلاةٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ حَتّى يُؤَدِّيَهُ اِلَيْهِ. حديث

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس به مؤمنى قرض بدهد و منتظر بماند تا قرض گيرنده گشايش (در كارش) يابد، آن مال ثواب زكات خواهد داشت و قرض دهنده مورد درود فرشتگان باشد تا آنكه قرض گيرنده قرضش را ادا نمايد.

ننگ ديـن

صفحه اختصاصي حديث و آيات 19 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِيّاكُمْ وَالدَّيْنَ؛ فَاِنَّهُ شَيْنُ الدِّينِ. حديث

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: از وام گرفتن پرهيز نمائيد، كه باعث ننگ در دين است.

پرهيز از قرض گرفتن

صفحه اختصاصي حديث و آيات 20 قالَ عَلِىُّ عليه السلام: اِيّاكُمْ وَالدَّيْنَ؛ فَاِنَّهُ هَمٌّ بِاللَّيْلِ وَذُلٌّ بِالنَّهارِ. حديث

على عليه السلام فرمود: از قرض كردن پرهيز نماييد؛ چون قرض باعث غم و اندوه شب و خوارى انسان در روز است.

(نتيجه طبيعى قرض گرفتن است بنابراين تا انسان تا ناچار نباشد بهتراست كه قرض نگيرد).

قرض پسنديده

صفحه اختصاصي حديث و آيات 21 عَنْ اَبى مُوْسى، قالَ: قُلْتُ لاَِبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام: جُعِلْتُ فَداكَ يَسْتَقْرِضُ الرَّجُلُ وَيَحِجُّ؟ قالَ: نَعَمْ، قُلْتُ: يَسْتَقْرِضُ وَيَتَزَوَّجُ؟ قالَ: نَعَمْ، اِنَّهُ يَنْتَظِرُ رِزْقَ اللّهِ غُدْوَةً وَعَشِيَّةً. حديث

ابوموسى گويد: به امام صادق عليه السلامعرضه كردم: فدايت شوم، آيا مرد مى تواند قرض بگيرد و فريضه حج را با آن انجام دهد؟ فرمود: بله، عرض كردم: آيا مى تواند وام بگيرد و ازدواج كند؟ فرمود: بله، و شب و روز منتظر روزى خدا باشد.

پرداخت قرض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 22 عَنْ اَبى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: كُـلُّ ذَنْبٍ يَكْفُرُهُ الْقَتْلُ فِى سَبيلِ اللّهِ اِلاَّ الدَّيْنَ لاكَفّارَةَ لَهُ اِلاّ اَداؤُهُ، اَوْ يَقْضِىَ صاحِبَهُ، اَوْيَعْفُوَ الذَّىِ لَهُ الْحَقُّ. حديث

امام باقر عليه السلام فرمود: هر گناهى كه باشد شهادت در راه خدا آنرا پاك مى كند، مگر قرض را كه كفّاره اى ندارد جز اينكه توسط بدهكار يا شخص ديگرى پرداخت شود يا اينكه طلبكار از حق خود گذشت نمايد.

وام بى‏پاداش

صفحه اختصاصي حديث و آيات 23 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه السلام: ... فَاِنْ اَعْطاهُ اَكْثَرَ مِمّا اَخَذَهُ مِنْ غَيْرِ شَرْطٍ بَيْنَهُما فَهُوَ مُباحٌ لَهُ، وَ لَيْسَ لَهُ عِنْدَاللّهِ ثَوابٌ فِيما اَقْرَضَهُ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: اگر وام گيرنده بدون قرار قبلى، سودى به صاحب مال بدهد مباح است؛ ولى وام دهنده پاداشى از خدا نخواهد گرفت.

پـاداش مهـلت به بدهكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 24 عَنْ بُرَيْدَةَ رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ، قالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَقُولُ: مَنْ اَنْظَرَ مُعْسِرا فَلَهُ كَلَّ يَوْمٍ صَدَقَةٌ قَبْلَ اَنْ يَحِلَّ الدَّيْنُ فَاِذا حَلَّ الدَّيْنُ فَاَنْظَرَهُ بَعْدَ ذلِـكَ فَلَهُ كُلَّ يَوْمٍ مِثْلَيْهِ صَدَقَةٌ. حديث

بريده مى گويد: از پيامبر خدا صلي الله عليه و آلهشنيدم كه مى فرمود: كسى كه به تنگدست مهلت دهد، قبل از رسيدن موعد پرداخت در مقابل هر روز، به اندازه آن مال براى او صدقه محسوب مى شود؛ و وقتى كه موعد پرداخت رسيد، در مقابل هر روز مهلت، دو برابر آن براى صدقه بحساب مى آيد.

امنيّت مهـلت دهـنده

صفحه اختصاصي حديث و آيات 25 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَرادَ اَنْ يُظِلَّهُ اللّهُ فِى ظِلِّ عَرْشِهِ يَوْمَ لاظِلَّ اِلاّ ظِلُّهُ فَلْيُنْظِرْ مُعْسِرا اَوْلِيَدَعْ لَهُ عَنْ حَقِّهِ. حديث

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه مايل است در قيامت زير سايه خدا باشد، پس به بدهكار تنگدست، مهلت دهد. يا اينكه به نفع او از حقّش بگذرد.

قرض دهنده و اجابت‏دعاء

صفحه اختصاصي حديث و آيات 26 عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَرادَ اَنْ تُسْتَجابَ دَعْوَتُهُ وَاَنْ تَكْشِفَ كُرْبَتُهُ فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ. حديث

از پيامبر صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: كسى كه مايل است خداوند دعايش را مستجاب نمايد، و غم و اندوهش را بزدايد، پس بايد تلاش كندغم و اندوه انسانى را كه در مضيقه است، برطرف نمايد.

پـاداش مدارا كننده

صفحه اختصاصي حديث و آيات 27 عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ اَقْرَضَ مَلْهُوفا فَاَحْسَنَ طَلِبَتَهُ اِسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ وَاَعَطاهُ اللّهُ بِكُلِّ دِرْهَمٍ اَلْفَ قِنْطارٍ مِنَ الْجَنَّةِ. حديث

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آلهدر ضمن حديثى طولانى فرمود: هر كس غمزده اى را قرض دهد و در بازستاندن نيكو رفتار كند مثل اينست كه، كار را دوباره آغاز كرده است و خداوند در برابر هر درهم هزار قنطار حديث در بهشت به او عنايت فرمايد.

خـانه و خادم بدهكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 28 عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: لاتُباعُ الدّارُوَلاَالْجَارِيَةُ فِى الدَّيْنِ، وَذلِكَ اَنـَّهُ لابُدَّ لِلرَّجُلِ الْمُسْلِمِ مِنْ ظِلٍّ يَسْكُنُهُ وَخادِمٍ يَخْدِمُهُ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: خانه و خدمتكار براى اداى قرض فروخته نمى شود؛ چون هر انسان مسلمان به سايبان و خدمتكارى نياز دارد.

مدارا كردن بـا تنـگدسـت

صفحه اختصاصي حديث و آيات 29 قالَ الصّادِقُ عليه السلام: اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ اِنْظارَ الْمُعْسِرِ، وَمَنْ كانَ غَريمُهُ مُعْسِرا فَعَلَيْهِ اَنْ يُنْظِرَهُ اِلى مَيْسَرَةٍ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند متعال مهلت دادن به تنگدست را دوست دارد كسى كه بدهكارش تنگدست است،بايد به اومهلت دهد تا توانمندگردد.

ارزش مـدارا كـردن

صفحه اختصاصي حديث و آيات 30 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ يَسَّرَ عَلى مُؤْمِنٍ وَهُوَ مُعْسِرٌ ـ يَسَّرَهُ اللّهُ عَلَيْهِ حَوائِجَهُ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ … حديث

پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه با انسان تنگدست مؤمن آسان بگيرد خداوند در برآوردن حوائج دنيا و آخرت، با او مدارا خواهد كرد …

برخورد بـا بدهـكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 31 عَنِ الرِّضا عليه السلام: اِنْ كانَ لَكَ عَلى رَجُلٍ حَقٌّ فَوَجَدْتَهُ بِمَكَّةَ اَوْ فِى الْحَرَمِ فَلاتُطالِبْهُ وَلاتُسَلِّمْ عَلَيْهِ فَتَفْزَعَهُ اِلاّ اَنْ تَكُونَ اَعْطَيْتَهُ حَقَّكَ فِى الْحَرَمِ فَلابَأْسَ اَنْ تُطالِبَهُ فِى الْحَرَمِ. حديث

امام رضا عليه السلام فرمود: اگر از شخصى طلبكارى و او را در مكّه يا در حرم يافتى، از او مطالبه مكن و بر وى سلام هم مكن؛ كه از تو ترسان شود. بله اگر در محدوده حرم چيزى به وى دادى مى توانى در آنجا مطالبه كنى.

گذشـت نسبت به مقروض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 32 عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ نَفَّسَ عَنْ غَريمِهِ اَوْ مَحاعَنْهُ كانَ فِى ظِلِّ الْعَرْشِ يَوْمَ الْقِيامَةِ. حديث

از پيامبر گرامى صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: كسى كه به بدهكارش مهلت و فرصت دهد يا از طلب خود صرف نظر نمايد، روز قيامت در سايه رحمت پروردگار قرار خواهد گرفت.

يارى مقروض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 33 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: مَنْ سَرَّهُ اَنْ يُنَفِّسَ اللّهُ كُرْبَتَهُ فَلْيُيَسِّرْ عَلى مُؤْمِنٍ اَوْفَلْيَدَعْ لَهُ فَاِنَّ اللّهَ تَعالى يُحِبُّ اِعانَةَ الْمَلْهُوفِ. حديث

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه دوست دارد خدا غم و اندوهش را از او جدا نمايد، پس بايد بر مؤمن بدهكار آسان بگيرد (در گرفتن طلبى كه دارد) يا اينكه از آن مال صرف نظر كند، چون خداوند كمك كردن به انسانى كه در اثر نداشتن ثروت اندوهگين است را دوست دارد.

محـروميّـت از بهشت

صفحه اختصاصي حديث و آيات 34 عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله: ... وَمَنْ شَكا اِلَيْهِ اَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَلَمْ يُقْرِضْهُ، حَرَّمَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ يَوْمَ يُجْزِى الْمُحْسِنينَ. حديث

از پيامبر عظيم الشأن صلي الله عليه و آله نقل شده است كه فرمود: ... و كسى كه برادر مسلمانش از وضع بد اقتصادى خود پيش او شكايت برد. و به او قرض ندهد، خداوند در روزى كه نيكوكاران را پاداش مى دهد، او را از بهشت محروم خواهد ساخت.

وظـايـف بدهكار وطلبكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 35 عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله: كَما لايَحِلُّ لِغَرِيمِكَ اَنْ يُمْطِلَكَ وَهُوَ مُوْسِرٌ، فَكَذلِكَ لايَحِلُّ لَكَ اَنْ تُعْسِرَهُ اِذا عَلِمْتَ اَنَّهُ مُعْسِرٌ. حديث

از رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: همانطور كه براى آنكسى كه از تو قرض گرفته جايز نيست كه اداء آنرا تأخير بيندازد، پس براى تو هم جايز نخواهد بود كه با اينكه مى دانى او تنگدست است از او مطالبه كنى.

معطّل كـردن طلـبكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 36 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: مَنْ يُمْطِلُ عَلى ذِى حَقٍّ حَقَّهُ و َهُوَ يَقْدِرُ عَلى اَداءِ حَقِّهِ فَعَلَيْهِ كُلَّ يَوْمٍ خَطيئَةُ عَشّارٍ. حديث

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه قادر به پرداخت حقّ ديگران است، اگر سهل انگارى نمايد و طلبكار را معطّل كند در مقابل هر روز تأخير، گناه شخص باجگير در نامه عملش ثبت خواهد گرديد.

تأخـير در پرداخت قرض

صفحه اختصاصي حديث و آيات 37 وَ مِنْ اَلْفاظِ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَطَلُ الْغَنِىِّ ظُلْمٌ. حديث

نقل شده، يكى از كلمات پيامبر صلي الله عليه و آلهاين است كه فرمود: «تأخير در پرداخت قرض توسط فردتوانمندظلم محسوب مى شود.»

پاداش تأخير

صفحه اختصاصي حديث و آيات 38 وَكانَ الصّادِقُ عليه السلاميَقُولُ: مَنْ اَقْرَضَ قَرْضا فَضَرَبَ لَهُ اَجَلاً فَلَمْ يُؤْتَ بِهِ عِنْدَ ذلِكَ الاَْجَلِ، فَاِنَّ لَهُ مِنَ الثَّوابِ فِى كُلِّ يَوْمٍ يَتَأخَّرُ عَنْ ذلِكَ الاَْجَلِ بِمِثْلِ صَدَقَهِ دِيْنارٍ واحِدٍ فى كُلِّ يَوْمٍ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه وامى به كسى دهد و براى بازپرداختش مدّتى معيّن كند، چنانكه در سررسيد مهلت، مال او پرداخت نشود، به ازاى هر روز تأخير ثواب يك دينار صدقه در نامه عملش مى نويسند.

وام گيرنده دزد!

صفحه اختصاصي حديث و آيات 39 عَنِ الرِّضا عليه السلام: اِعْلَمْ اَنَّ مَنِ اسْتَدانَ دَيْنا وَنَوى قَضائَهُ، فَهُوَ فِى اَمانِ اللّهِ حَتّى يَقْضِيَهُ، فَاِنْ لَمْ يَنْوِقَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ. حديث

از امام رضا عليه السلامنقل شده است كه فرمود: كسى كه قرض بگيرد در صورتى كه تصميم داشته باشد آنرا پس بدهد، در امان خداست تا آنرا اداء كند، ولى اگر تصميم نداشته باشد آنرا به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مى شود.

آزادى بدهكار

صفحه اختصاصي حديث و آيات 40 وَقالَ عليه السلاميَعْنِى اَباعَبْدِاللّهِ عليه السلام: خَلُّوا سَبِيلَ الْمُعْسِرِ كَما خَلَأَهُ اللّهُ تَبارَكَ وَتَعالى. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: تنگدست را رها كنيد، همانطور كه خدا چنين كرده است.