برترين مردم

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بلند پايه ترين شما نزد خداوند متعال كسى است كه مدتهاى طولانى ترى گرسنگى بكشد و به تفكر بپردازد ، و منفورترين شما نزد خداوند متعال هر آن كسى است كه پر خواب و پرخور و پر نوش باشد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى مردم! همانا برترين مردم، كسى است كه با وجود بلند مرتبگى، فروتنى كند و با وجود توانگرى، به دنيا زهد ورزد و در عين داشتن توانايى، انصاف به خرج دهد و در عين قدرتمندى، بردبار باشد. بدانيد كه برترين مردم، بنده اى است كه از دنيا به قدر كفاف برگيرد و در آن با خويشتندارى و عزّت نفس زندگى كند و براى سفر [آخرت] توشه برگيرد و براى رفتن آماده شود.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به سؤال از برترين مردم ـ فرمود : كسى كه كم خُورَد و كم خندد و به آنچه برهنگى اش را بپوشاند قانع باشد.

عيسى عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه : برترين مردم كيست؟ ـ فرمود: كسى كه سخنش ذكر خدا باشد و سكوتش تفكّر و نگاهش عبرت آموز.

امام على عليه السلام : برترين مردم در دنيا سخاوتمندانند و در آخرت پرهيزگاران.

امام على عليه السلام : برترين مردم در پيشگاه خدا، كسى است كه خرد خويش را زنده كرده و شهوتش را ميرانده و در راه آباد كردن آخرتش، خود را به رنج در افكنده است.

امام على عليه السلام : برترين مردم كسى است كه در عين داشتن قدرت، بردبارى ورزد و در عين توانگرى، زهد داشته باشد و در عين نيرومندى، انصاف به خرج دهد.

امام على عليه السلام : برترين بندگان خدا نزد خداوند، پيشواى دادگرى است كه رهيافته باشد و رهنما. پس، سنتّى دانسته و شناخته شده را بر پا دارد و بدعتى ناشناخته را بميراند.

امام على عليه السلام ـ در نامه اى به حارث هَمْدانى ـ نوشت : بدان كه برترين مؤمنان، كسى است كه از جان و مال و كسان خود بيشتر [در راه خدا] بذل و انفاق كند؛ زيرا آنچه از خير و خوبى پيش بفرستى براى تو ذخيره خواهد شد و آنچه را از خود بر جاى نهى، خير و نفعش از آن ديگرى است.

امام على عليه السلام : برترين مردم كسى است كه بيشتر به حق قضاوت كند.

امام على عليه السلام : همانا برترين مردم نزد خداوند، كسى است كه عمل به حق را از عمل به باطل بيشتر دوست داشته باشد، اگر چه حق براى او كمبود و اندوه به بار آورد و باطل سود و فزونى به سويش بكشاند.

امام على عليه السلام : به لقمان ، آن بنده شايسته، گفته شد: برترين مردم كيست؟ گفت: مؤمن توانگر. گفته شد: توانگر از مال و ثروت؟ گفت: نه، بلكه توانگر از علم ، كه اگر به او نياز پيدا شود، از دانشش بهره گرفته شود و اگر نيازى پيدا نشود، خودش را كفايت كند. گفته شد: پس بدترين مردمان چه كسى است؟ گفت: كسى كه برايش مهم نباشد مردم او را بدكردار ببينند.