حرف همزه
دنيا تمام شدنى و آخرت، هميشگى است .
فروتنى بالا مى برد و خودْبزرگ بينى بر زمين مى زند .
پيروزى با دورانديشى و دورانديشى با تجربه به دست مى آيد .
دورانديش، بيدار است و غافل، در آغاز خواب .
دانش، نجاتت مى دهد و نادانى تباهت مى كند .
گذشت، نيكوترين نيكى است .
انسان، بنده احسان است .
بيهوده كارى نتيجه نادانى است .
بخشش ، بذر دوستى مى افشاند .
هديه دادن ، دوستى مى آورد .
موعظه، مايه حيات دل هاست .
خودپسندى ، سرآغاز كم خِرَدى است .
برادر تو كسى است كه هنگام سختى با جان و مال به تو يارى رساند .
شتابكارى ، موجب لغزش است .
آدمى فرزندِ زمان خويش است .
دورانديش، كسى است كه با زمانه اش مدارا كند .
طمع ها ، مردان را خوار مى سازد .
منّت گذاشتن ، عمل نيك را تباه مى كند .
سبُك سرى بى خردى) زندگى را دشوار مى كند .
عبرت آموزى ، نتيجه بخشِ ايمنى [از گناه و خطا] است .
پشيمانى از خطا ، آن را از ميان مى برد .
غيبت كردن ، نشانه انسان دوروست .
قناعت ، گواراترين زندگى است .
[نگاه] چشم ها ، دام هاى شيطان اند .
آدمى در زير زبانش پنهان است .
آدمى را همراهى جز عمل نباشد .
حسود ، سَرورى نمى يابد .
مشورت كردن ، سرچشمه هدايت است .
گشاده رويى ، دام دوستى است .
تباه كردن فرصت، موجب اندوه است .
بردبار، كسى است كه [لغزش هاى] برادرانش را بر تابد .
خودبزرگ بينى ، دام بزرگ ابليس است .
نيكوكار، كسى است كه كردارشْ گفتارش را تصديق مى كند .
اظهار پريشانى و بيچارگى ، فقر مى آورد .
بهترينِ ياران، كسى است كه در راه طاعت خدا يارى كند .
توانگرى و نادارى، گوهرها و ويژگى هاى مردان را آشكار مى كند .
سكوت در برابر احمق، بهترين جواب به اوست .
شنونده غيبت ، مانند غيبت كننده است .
زيبايى ظاهرى ، نيكويىِ صورت است ، و زيبايى باطن ، نيكويىِ رفتار .
سعه صدر، ابزار رياست است .
صبورانه چشم داشتن به گشايش ، برترين عبادت است .
بخل ورزى به آنچه موجود است، بدگمانى به معبود است .
ناراستى كردن [با مردم] از خصلت هاى فرومايگان است .
روزگار، رازهاى پوشيده را آشكار مى كند .
شتاب در كار پيش از [بررسىِ] امكان انجام دادن آن ، موجب اندوه مى شود .
مهرورزى با مردم ، اساس خردمندى است .
درهاى آسمان بر روى مجاهدان گشوده مى شود .
توبه ، دل ها را پاك مى كند و گناهان را مى شويد .
خشم ، عقل ها را فاسد و از راه درست، دور مى كند .
پيوسته پُر بودن شكم ، دردهاى گوناگون در پى دارد .
انديشيدن به نيكى ، [آدمى را] به عمل كردن به آن مى كشاند .
عاقبت انديشى پيش از شروع به كار، از پشيمانى ايمن مى سازد .
سرزنش شدن از درد كتك خوردن بدتر است .
مؤمن ، آسان گير ، نرم خو ، سهل گير و مورد اعتماد است .
شيوه مؤمن، ميانه روى و طريقه او بالندگى است .
گشاده رويى ، نيكوكارى اى است بدون هزينه .
اعتماد كردن پيش از آزمودن ، خلاف دورانديشى است .
نيكى كردن به بدكار ، دشمن را به صلاح مى آورد .
شرم از خداوند ، بسيارى از گناهان را پاك مى كند .
راستگويى، مطابقت گفتار است با نهاده الهى .
رياكار، ظاهرش زيباست و باطنش بيمار .
تعلّل ورزيدن و منّت نهادن ، از [ارزش] احسان مى كاهد .
دعا كردن براى حاجتْ خواه ، يكى از دو صدقه است .
انصاف داشتن ، اختلاف را از ميان برمى دارد و الفت مى آورد .
صبر كردن بر اطاعت از خداوند، آسان تر از صبر كردن بر كيفر اوست .
دانشمند، كسى است كه از دانش، سيرى نپذيرد و به سيرى از آن نيز وانمود نكند .
كمال آدمى در سه چيز است : شكيبايى بر ناگوارى ها ، پارسايى در خواسته ها و برآوردنِ خواهشِ درخواست كننده .
عارف، كسى است كه خود را بشناسد و خويشتن را از هر چيزى كه [از راه راست] دورش مى كند و به هلاكتش مى اندازد ، آزاد و پاك گرداند .
كسانى كه براى خدا برادرى مى ورزند ، دوستى شان مى پايد؛ زيرا عامل آن دوستىْ پايدار است .
زيرك، كسى است كه امروزش از ديروزش بهتر باشد و زبان مردم را از نكوهش خويش دربند كشد .
تقرّب به خداوند، به خواهش از اوست و تقرّب به مردم، به ترك خواهش .
برادران راستين در شادى ، زينت و در سختى ، ساز و سامان هم اند .
مردانگى در اين است كه مرد از آنچه او را بيالايد، دورى جويد و آنچه او را بيارايد، به دست آورد .
حسود ، نابودى نعمتِ كسى را كه به او رشك مى برد، براى خود نعمتى مى داند .
كسى كه جاهلانه دست به كارى مى زند ، به رهروى مى مانَد كه بى راهه مى رود. پس تلاشش در رفتن جز دورى از خواسته اش سودى ندارد .
گناه، درد است، آمرزشْ خواهى داروى آن است و تكرار نكردن ، درمانِ آن .
صبر دو گونه است : صبر بر آنچه ناخوشايندش مى دانى و صبر بر آنچه دوستش دارى .
تمام كردن نيكى، بهتر از شروع كردن آن است .
دوست راستين، كسى است كه تو را در [برطرف كردن] عيب هايت پند دهد ، هنگام غيبتت هواى تو را داشته باشد و تو را بر خود ترجيح دهد .
دورانديشى، عاقبت نگرى و رايزنى با خردمندان است .
دنيا دو روز است : روزى به سود تو و روزى به زيان تو . هرگاه به سود تو بود ، سركشى نكن و وقتى به زيان تو بود، شكيبايى پيشه كن .
دانش، برتر از ثروت است ؛ [زيرا] دانش تو را پاس مى دارد ، امّا ثروت را تو مى پايى .
درنگ كردن [در كارها] بهتر از شتاب كردن است، مگر در فرصت هاى نيكوكارى .
لشكريان، مايه عزّت دين و دژهاى حاكمان اند .
امر به معروف، برترين كارِ مردم است .
اطمينان به هركس قبل از آزمودن او نشانه كم خِردى است .
گريستن از ترس خدا، دل را نورانى مى كند و از بازگشت به گناه، ايمن مى دارد .
تندخويى، گونه اى از ديوانگى است ؛ زيرا تندخو پشيمان مى شود. اگر پشيمان نشود ، ديوانگى او استوار گشته است .
روزها، دفتر عمرهاى شماست ؛ آنها را با نيكوترين كردارهايتان جاويد سازيد .
بيدارى و آگاهى) در دين، نعمتى است بر آنكه روزى اش شده .
عبادت كننده بى دانش، مانند الاغ آسياست كه مى گردد، ولى از جايگاه خود، بيرون نمى رود .
بزرگوار، كسى است كه آبرويش را با مالش حفظ كند و فرومايه، كسى است كه مالش را با آبرويش حفظ كند .
نماز، پناهگاهى است در برابر حمله هاى شيطان .