فرايض جامع

صفحه اختصاصي حديث و آيات الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ في وصِيَّتِهِ لابنِهِ محمّدِ ابنِ الحَنَفيَّةِ ـ : يا بُنَيَّ ، لا تَقُل ما لا تَعلَمُ ، بل لا تَقُل كُلَّ ما تَعلَمُ ؛ فإنَّ اللّه َ تباركَ و تعالى قد فَرَضَ على جَوارِحِكَ كُلِّها فَرائضَ يَحتَجُّ بها علَيكَ يَومَ القِيامَةِ و يَسألُكَ عَنها ، و ذَكَّرَها و وَعَظَها و حَذَّرَها و أدَّبها و لم يَترُكْها سُدىً ، فقالَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ : «و لا تَقْفُ ما لَيسَ لَكَ بهِ عِلمٌ إنَّ السَّمْعَ و البَصَرَ و الفُؤَادَ كُلُّ اُولئكَ كانَ عَنهُ مَسؤولاً» .حديث و قالَ عَزَّ و جلَّ : «إذ تَلَقَّوْنَهُ بألْسِنَتِكُمْ وَ تَقولُونَ بأفْواهِكُم ما لَيسَ لَكُم بهِ عِلْمٌ و تَحْسَبُونَهُ هَيِّنا و هُو عِندَ اللّه ِ عَظيمٌ» .حديث ثُمّ استَعبَدَها بطاعَتِهِ فقالَ عَزَّ و جلَّ : «يا أيُّها الَّذينَ آمَنوا ارْكَعُوا و اسْجُدُوا و اعْبُدُوا رَبَّكُم و افْعَلُوا الخَيْرَ لَعلَّكُم تُفْلِحُونَ» .حديث فهذهِ فَريضَةٌ جامِعَةٌ واجِبَةٌ علَى الجَوارِحِ .حديث

امام على عليه السلام ـ در سفارش خود به فرزندش محمّد بن حنفيّه ـ فرمود: فرزندم! آنچه نمى دانى مگوى، بلكه همه آنچه را هم كه مى دانى مگوى؛ زيرا خداوند تبارك و تعالى بر همه اندامهاى بدنت فرايضى مقرّر فرموده است كه روز قيامت با آنها در برابر تو حجّت مى آورد و نسبت به آنها تو را بازخواست مى كند و به اين اعضا و جوارح تذكر و اندرز داده و هشدارشان داده و به آنان ادب آموخته و به حال خود رهايشان نكرده است. [مثلاً ]خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «از آنچه تو را بدان علمى نيست پيروى مكن كه همانا گوش و چشم و دل همگى بازخواست مى شوند» و فرموده است: «آن گاه كه آن [بهتان ]را از زبان يكديگر مى گرفتيد و با زبانهاى خود چيزى را كه بدان علم نداشتيد مى گفتيد و مى پنداشتيد كه كارى سهل و ساده است با اين كه آن امر نزد خدا بس بزرگ بود». سپس از اين اندامها خواسته است تا با فرمانبرى از خدا او را عبادت و بندگى كنند. خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! ركوع كنيد و سجده كنيد و پروردگارتان را عبادت و بندگى نماييد و كار خوب انجام دهيد شايد كه رستگار شويد». پس، اين يك فريضه جامع است كه بر اعضا و جوارح مقرّر گشته است.

امام على عليه السلام : اما آنچه خداوند سبحان در كتاب خود فريضه قرار داده، تكيه گاههاى اسلام است و آن پنج تكيه گاه مى باشد و اسلام بر اين پنج فريضه بنا شده است. خداوند سبحان براى هر يك از اين فرايض چهار حدّ قرار داده كه همگان موظفند آنها را بدانند. نخستين اين
فرايض نماز است و سپس زكات و بعد از آن روزه و آن گاه حج و زان پس ولايت كه اين آخرى تمام كننده و به كمال رساننده و جامع همه واجبات و مستحبات است.

امام على عليه السلام : حدود و مرزهاى فرايضى كه خداوند بر خلق خود مقرّر فرموده پنج فريضه است، كه از بزرگترين فرايضند: نماز و زكات و حج و روزه و ولايت كه نگهبان چهار فريضه ديگر است.